Gdy brakuje dowodów, należne wynagrodzenie ustali sąd

Pan T. był jednym z trzech recepcjonistów w hotelu M. Pracował w równoważnym czasie pracy, w systemie 3-zmianowym. Pracodawca w regulaminie ustalił wymiar czasu pracy 8 godzin na dobę i 40 godzin na tydzień. Jednak na prośbę pracowników recepcji wyraził zgodę, aby pracowali po 24 godziny – w tym w niedziele i święta – i następnie korzystali z dwóch dni wolnych. Listy obecności, na polecenie pracodawcy, były podpisywane tylko od poniedziałku do piątku i wskazywano tam wymiar czasu pracy 8 godzin dziennie. Recepcjoniści pomiędzy sobą ustalali kolejność pracy, m.in. ze względu na niższe koszty dojazdu i większą liczbę dni wolnych. Gdy nie było gości lub było ich niewielu, hotel był zamykany, a recepcjoniści wcześniej kończyli bądź później zaczynali zmianę. W dni świąteczne takie jak Boże Narodzenie, Nowy Rok i Wielkanoc były pełnione dyżury w nocy w celu pilnowania hotelu, który w ciągu dnia był nieczynny.

W efekcie faktyczna ewidencja czasu pracy nie była prowadzona. Gdy pan T., po zakończeniu zatrudnienia, pozwał pracodawcę o wynagrodzenie za nadgodziny na kwotę ponad 33 tys. zł, nie dało się ustalić rzeczywistej liczby przepracowanych przez niego godzin. Sąd I instancji zasądził żądaną kwotę na rzecz powoda, ale sąd II instancji uznał, że pracownikowi należało się jedynie 27 tys. zł. Pan T. zaskarżył ten wyrok do Sądu Najwyższego skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku, tj. w trybie art. 424¹ § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (kpc). Zgodnie z wskazanym przepisem skarga taka przysługuje od wyroku sądu II instancji kończącego postępowanie w sprawie, gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego wyroku w drodze przysługujących środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Powód uznał, że przez wydanie wyroku sądu II instancji została mu wyrządzona szkoda w postaci oddalenia powództwa co do łącznej kwoty niespełna 6,8 tys. zł.

Sąd Najwyższy skargę powoda oddalił. Sąd ma bowiem prawo, na podstawie art. 322 kpc, zasądzić odpowiednią sumę według swojej oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy, gdy uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione. Tak było w rozpatrywanej sprawie. Wobec braku wiarygodnej dokumentacji czasu pracy prowadzonej przez pracodawcę, w sytuacji, gdy to pracownicy ustalali pomiędzy sobą grafiki zmian, zastępstwa w pracy lub zamiany obsady kadrowej, a w okresach braku gości hotel nie raz był zamknięty lub pracownicy wcześniej kończyli czy później rozpoczynali pracę, nie dało się ustalić dokładnej liczby nadgodzin wypracowanych przez pana T.

Sporną kwestię pracy nocnej SN ocenił tak, że miała ona charakter dyżurów w miejscu pracy, tylko w celu dozorowania hotelu. Pracownik nawet nie odbierał wówczas telefonów od potencjalnych gości, a komputery hotelowe były wyłączone. Za dyżury, co do zasady, nie przysługuje zaś wynagrodzenie jak za pracę w nadgodzinach (art. 151⁵ § 3 Kodeksu pracy). Same twierdzenia powoda, przy braku innych dowodów, były dla sądu zdecydowanie niewystarczające.