Zatrudnianie Ukraińców po 4 marca 2024 r. – terminy, odpowiedzi na pytania

Pytanie Czytelnika nadesłane na [email protected]

Odpowiedź eksperta poradnika Płace w firmie

Uprawnienia pracownika, który jest Ukraińcem

Jakie uprawnienia ma pracownik, obcokrajowiec (Ukrainiec) w obszarze świadczeń rodzicielskich? Dziecko urodziło się w kwietniu 2022 roku podczas pobytu na Ukrainie. Matka dziecka nie korzystała z urlopu macierzyńskiego (nie pracowała). Czy pracownik ma jakieś uprawnienia w związku z urlopem rodzicielskim w kontekście zmiany przepisów z 2023 roku?

Pracownikowi będącemu cudzoziemcem przysługują uprawnienia określone w Kodeksie pracy, w tym uprawnienia związane z rodzicielstwem.

Zgodnie z art. 2 Kodeksu pracy, pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Kodeks pracy nie zastrzega, że pracownikiem może być tylko osoba posiadająca obywatelstwo polskie. W związku z tym, pracownikiem może być także cudzoziemiec. W konsekwencji przysługują mu uprawnienia pracownika określone w Kodeksie pracy, w tym uprawnienia związane z rodzicielstwem, w szczególności w zakresie urlopu rodzicielskiego.

Maciej Karpiński

Podstawa prawna

Art. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.).

Zatrudnienie obywatela Ukrainy na 3/4 etatu a wysokość wynagrodzenia

Czy zatrudniając w lutym 2024 r. obywatela Ukrainy ze statusem UKR (cudzoziemiec, któremu nadano numer PESEL w związku z konfliktem na terytorium Ukrainy) na 3/4 etatu, wynagrodzenie miesięczne może wynosić 3.230,00 zł brutto (płaca minimalna w tym okresie wynosi 4.242,00 zł)? Pracownik zamierza również złożyć wniosek o kartę czasowego pobytu – czy w związku z tym będzie trzeba zmienić wysokość etatu/wynagrodzenia

Odpowiedź eksperta: Jeśli pracę cudzoziemca legalizuje inny dokument niż tzw. jednolite zezwolenie na pracę i pobyt (np.: powiadomienie o powierzeniu pracy obywatelowi Ukrainy), warunek uzyskiwania minimalnego wynagrodzenia bez względu na wymiar czasu pracy nie musi spełniony i wynagrodzenie cudzoziemca może być ukształtowane proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Art. 114 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach określa warunki do udzielenia cudzoziemcowi tzw. jednolitego zezwolenia na pracę i pobyt. Warunki te muszą być spełnione łącznie:

1. cudzoziemiec musi posiadać ubezpieczenie zdrowotne lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. podmiot powierzający wykonywanie pracy nie ma możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy;
3. wynagrodzenie, które jest wskazane przez podmiot powierzający wykonywanie pracy w załączniku do wniosku o udzielenie zezwolenia nie jest niższe niż wynagrodzenie pracowników wykonujących w tym samym wymiarze czasu pracy pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku;
4. wysokość miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w pkt 3 powyżej, nie może być niższa niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę niezależnie od wymiaru czasu pracy i rodzaju stosunku prawnego stanowiącego podstawę wykonywania pracy przez cudzoziemca.

Faktycznie jest więc tak, że w przypadku, gdy podstawą legalizacji pobytu i pracy cudzoziemca jest zezwolenie jednolite, to wysokość wynagrodzenia oderwana jest od wymiaru czasu pracy i podstawy zatrudnienia. Nawet, jeśli cudzoziemiec będzie wykonywać pracę w wymiarze 1/2 etatu, to i tak przysługiwać mu będzie co najmniej wynagrodzenie minimalne w pełnej wysokości. Obecnie więc wnioskując o zezwolenie na pobyt i pracę wymiar etatu nie ma znaczenia i nie obniża proporcjonalnie wynagrodzenia wymaganego na potrzeby udzielenia tego zezwolenia.

Przepisy przewidują jednak, że powyższy wymóg uważa się za spełniony również wówczas, gdy celem pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest wykonywanie pracy na rzecz więcej niż jednego podmiotu powierzającego wykonywanie pracy i suma wynagrodzeń wskazanych w załącznikach do wniosku o udzielenie zezwolenia nie jest niższa niż wysokość wynagrodzenia minimalnego.

Podkreślenia wymaga, że ta regulacja dotyczy wyłącznie jednolitego zezwolenia na pracę i pobyt. Jeśli pracę cudzoziemca legalizuje inny dokument (np.: powiadomienie o powierzeniu pracy obywatelowi Ukrainy), powyższy warunek nie musi spełniony i wynagrodzenie cudzoziemca może być ukształtowane proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. W przypadku obywateli Ukrainy nie zostało wprowadzone odstępstwo od powyższych zasad.

adw. Karolina Kołakowska

Podstawa prawna

Art. 114 ustawy z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r., poz. 519 ze zm.).